1. Giới thiệu
Chung cư xã hội ngày càng xuất hiện nhiều tại các đô thị lớn nhằm đáp ứng nhu cầu an cư của người dân có thu nhập trung bình và thấp. Tuy nhiên, loại hình công trình này thường có mật độ cư trú cao, diện tích căn hộ nhỏ, hệ thống kỹ thuật tập trung, và hành vi sử dụng đa dạng. Vì vậy, thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) cho chung cư xã hội phải tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn quốc gia nhằm đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản.
Bài viết dưới đây tổng hợp đầy đủ – ngắn gọn – chính xác các tiêu chuẩn thiết kế PCCC mới nhất đến năm 2025, dựa trên các văn bản pháp lý đang có hiệu lực.
2. Cơ sở pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật mới nhất
Dưới đây là trọn bộ văn bản pháp lý và tiêu chuẩn PCCC bắt buộc khi thiết kế chung cư xã hội:
2.1. Hệ thống văn bản luật
Luật Phòng cháy và Chữa cháy 2001, sửa đổi bổ sung năm 2013.
Nghị định 136/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật PCCC.
Thông tư 149/2020/TT-BCA quy định về kiểm định – thẩm duyệt – nghiệm thu PCCC.
2.2. Quy chuẩn – Tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc
Quy chuẩn kỹ thuật
QCVN 06:2022/BXD – An toàn cháy cho nhà và công trình (bắt buộc áp dụng).
QCVN 04:2021/BXD – Nhà chung cư (thay thế QCVN 04:2019).
Tiêu chuẩn Việt Nam liên quan
TCVN 2622:1995 – Phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình – nguyên tắc thiết kế.
TCVN 3890:2023 – Trang bị, bố trí, kiểm tra bảo dưỡng phương tiện PCCC.
TCVN 5738:2021 – Hệ thống báo cháy tự động.
TCVN 3891:2022 – Hệ thống họng nước chữa cháy trong nhà.
TCVN 7336:2023 – Hệ thống sprinkler tự động.
TCVN 4513:2017 – Cấp nước trong công trình.
TCVN 9385:2012 – Chống sét cho nhà và công trình.
TCVN 6160:1996 – PCCC cho nhà cao tầng
3. Các yêu cầu kỹ thuật về PCCC trong thiết kế chung cư xã hội
Dựa trên QCVN 06:2022/BXD và QCVN 04:2021/BXD, dưới đây là hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật đầy đủ cho thiết kế PCCC chung cư xã hội.
3.1. Yêu cầu phân loại – bậc chịu lửa – giới hạn chịu lửa
Chung cư xã hội phải đạt bậc chịu lửa I hoặc II, tùy vào số tầng.
Nhà từ 6 tầng trở lên: yêu cầu bậc chịu lửa I.
Cấu kiện quan trọng như cột, dầm, sàn, tường ngăn cháy phải có giới hạn chịu lửa EI ≥ 60–150 phút theo QCVN 06:2022/BXD.
3.2. Thiết kế giao thông thoát nạn
3.2.1. Số lượng lối thoát nạn
Từ trên 5 tầng: tối thiểu 2 lối thoát nạn độc lập.
Tối thiểu 1 thang bộ loại buồng thang N1 hoặc N2, với buồng thang chống tụ khói (N2, N3) áp dụng cho nhà cao tầng.
3.2.2. Hành lang – sảnh – cửa
Hành lang chống cháy EI 45 phút, cửa căn hộ phải đạt cửa chống cháy EI 30 phút.
Cửa phải có cơ cấu tự đóng.
Chiều rộng hành lang ≥ 1,4 m.
3.2.3. Chiếu sáng thoát nạn
Bố trí đèn chiếu sáng sự cố tại hành lang, sảnh, thang bộ theo TCVN 3890:2023.
3.3. Hệ thống báo cháy tự động
Theo TCVN 5738:2021, chung cư xã hội phải có:
Trung tâm báo cháy (FACP).
Đầu báo nhiệt và đầu báo khói tại các khu vực công cộng, kỹ thuật, hầm xe.
Chuông báo động, đèn exit, hệ thống hiển thị vị trí cháy.
Truyền tín hiệu về phòng bảo vệ 24/7 và có khả năng kết nối lực lượng PCCC khi cần.
3.4. Hệ thống chữa cháy trong nhà (Họng nước chữa cháy)
Theo TCVN 3891:2022 và QCVN 06:2022/BXD:
Bố trí họng nước chữa cháy DN50 ở hành lang mỗi tầng, khoảng cách không vượt quá 45 m.
Lưu lượng cấp nước chữa cháy tối thiểu 2,5 L/s cho mỗi họng.
Tủ PCCC phải có van, lăng phun và cuộn vòi dài 25–30 m.
3.5. Hệ thống sprinkler tự động
Áp dụng theo TCVN 7336:2023:
Chung cư từ 6 tầng trở lên bắt buộc lắp sprinkler.
Bố trí sprinkler tại:
Hành lang, sảnh
Khu kỹ thuật
Hầm xe
Các khu dịch vụ (nếu có)
Phạm vi phủ sprinkler phải đảm bảo tối đa 21 m²/đầu (tuỳ loại).
3.6. Hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà
Theo TCVN 4513:2017:
Bố trí trụ chữa cháy ngoài nhà theo yêu cầu:
Khoảng cách giữa các trụ: 120–150 m
Áp lực ≥ 2 bar
Nguồn nước: bể ngầm hoặc bể mái với dung tích tối thiểu 60–120 m³ tuỳ quy mô công trình
3.7. Hệ thống hút khói – tăng áp
Dựa trên QCVN 06:2022/BXD:
Tại thang bộ và buồng thang
Lắp hệ thống tăng áp với áp suất 20–50 Pa để ngăn khói lan vào lối thoát nạn.
Tại hành lang
Bố trí quạt hút khói và cửa thoát khói cưỡng bức tại mỗi tầng.
Đảm bảo lưu lượng hút ≥ 6 lần thể tích không gian/h.
Tại tầng hầm
Hệ thống hút khói cưỡng bức ≥ 10 lần/s.
Cảm biến CO để điều khiển thông gió tự động.
3.8. Thiết kế hệ thống điện – chống sét – chống cháy lan
Chống sét
Thực hiện theo TCVN 9385:2012.
Dùng kim thu sét, dây dẫn sét, hệ thống tiếp địa hoàn chỉnh.
Điện sinh hoạt
Dây cáp phải là cáp chống cháy, vỏ LSZH, đáp ứng tiêu chuẩn IEC.
Tủ điện khu vực công cộng phải có vách ngăn chống cháy EI 60 phút.
Giảm cháy lan
Điểm xuyên tường, xuyên sàn phải được bịt kín bằng vật liệu ngăn cháy đã chứng nhận.
Giếng kỹ thuật phải có cửa chống cháy EI 60.
3.9. Phương tiện PCCC tại chỗ
Theo TCVN 3890:2023:
Bình chữa cháy xách tay CO₂ hoặc MFZ.
Hộp phương tiện cứu hộ, mặt nạ lọc khói, búa thoát hiểm.
Bố trí tại hành lang, sảnh tầng, khu vực công cộng.
4. Yêu cầu về thẩm duyệt – nghiệm thu PCCC
Tuân thủ Nghị định 136/2020/NĐ-CP và Thông tư 149/2020/TT-BCA:
4.1. Giai đoạn thiết kế
Nộp hồ sơ thẩm duyệt PCCC trước khi xin phép xây dựng.
Hồ sơ gồm: thuyết minh, bản vẽ PCCC, mô phỏng thoát nạn (nếu có).
4.2. Giai đoạn thi công
Kiểm tra định kỳ vật liệu chống cháy, thiết bị PCCC.
Lập nhật ký thi công hệ thống PCCC.
4.3. Giai đoạn nghiệm thu
Nghiệm thu hệ thống báo cháy – chữa cháy – tăng áp – hút khói – đèn exit – bình chữa cháy.
Tổ chức chạy thử toàn bộ hệ thống.
Nhận biên bản nghiệm thu PCCC trước khi đưa công trình vào sử dụng.
5. Một số lưu ý quan trọng trong thiết kế PCCC cho chung cư xã hội
Ưu tiên thiết kế tách biệt lối ở – lối kỹ thuật – lối thoát nạn nhằm giảm nguy cơ cháy lan.
Tối ưu hệ thống thông gió nhằm giảm tích tụ khí độc CO.
Đảm bảo khoảng cách an toàn phòng cháy quanh nhà theo QCVN 06.
Lựa chọn vật liệu hoàn thiện chống cháy cho hành lang, cửa, trần.
Tích hợp hệ thống camera giám sát để hỗ trợ phát hiện cháy sớm.
Lập kế hoạch bảo trì PCCC định kỳ theo TCVN 3890:2023
6. Kết luận
Thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy cho chung cư xã hội là hạng mục bắt buộc và phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn mới nhất như QCVN 06:2022/BXD, QCVN 04:2021/BXD, cùng hàng loạt TCVN về báo cháy, chữa cháy, thoát nạn. Việc thiết kế đúng chuẩn không chỉ đảm bảo nghiệm thu thuận lợi mà còn giúp nâng cao mức độ an toàn cho cư dân và giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp xảy ra sự cố.
Với kinh nghiệm dày dặn và chuyên sâu, AciHome luôn hướng tới đem lại cho khách hàng những sản phẩm thiết kế tốt nhất. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để nhận tư vấn và hỗ trợ ngay hôm nay.
Liên hệ tư vấn thiết kế:
CÔNG TY CỔ PHẦN KIẾN TRÚC & ĐẦU TƯ XÂY DỰNG GOOD HOPE
Số điện thoại: 028 2220 2220 Hotline: 0968 88 00 55
Email: acihomesg@gmail.com
Văn phòng 1: Tòa nhà Rosana, 60 Nguyễn Đình Chiểu, P.Đakao, Q1, TPHCM
Văn phòng 2: Tầng 8, Tòa nhà Licogi 13, Số 164, Đường Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội
